Door Arie Klerk (diaken)

Je hoeft niet katholiek te zijn om paus Franciscus sympathiek en wijs te vinden. Hij noemt zich naar Franciscus, de heilige van wie we de sterfdag allemaal kennen: Dierendag. Nee, de paus preekt niet voor de vogels, zoals die middeleeuwse Franciscus, maar hij schreef wel een haarscherpe én hartstochtelijke brief over hoe we omgaan met de natuur. Een vervelende brief is het ook. Want, zegt hij, ook onze gemeente moet zich ecologisch bekeren. ‘Nou nou. Is het echt zo erg?’

We hebben een “ecologische bekering” nodig, zegt de paus. Dat zijn grote woorden waar we niet zo van houden. Dat is beschamend en ingewikkeld en het doet pijn. Dus denken we liever dat het wel meevalt. Maar de paus zegt het niet zo maar. We moeten de moed hebben om de pijn van de aarde tot onze pijn te maken, zegt hij. De pijn van uitbuiting van mensen, vervuiling van lucht en water en bodem, uitstervende diersoorten en van droogte door klimaatverandering. “De schreeuw van de arme en de schreeuw van de aarde zijn de schreeuw van God zelf”.

Helaas, aldus de paus, moeten we van de overheid weinig verwachten. De politiek danst naar de pijpen van de markt: het bedrijfsleven, de banken en de technologie. Dus blijft “alles wat broos is, weerloos ten opzichte van die vergoddelijkte markt”. Nodig is, zegt de paus een “integrale ecologie”, die tegenwicht kan bieden tegen die drie-eenheid van markt, technologie en financieel system.

Ecologische opvoeding

“Veel moet veranderen, wij zelf het meest”. Alweer zo’n stevige uitspraak, waarna de paus pleit voor een ‘nieuwe levensstijl’. Zoiets als minder autorijden en vliegen, minder vlees eten en energie gebruiken, ‘consuminderen’. Da’s lastig en impopulair, het snijdt in het comfort waar wij aan gewend zijn. Een nieuwe levensstijl… wij hoeven toch geen boomknuffelaars te worden??

Toch laat de paus ons niet met rust als we zulke gedachten hebben. Voor die nieuwe levensstijl is een “ecologische opvoeding en spiritualiteit” nodig. Pas dan kunnen, willen en durven we veranderen. Denk maar, zegt de paus, aan die heilige Franciscus. Juist omdat die zich diep met God verbonden voelde, was hij ook hecht verbonden met alle schepselen. Franciscus noemde de aarde zijn zuster – óók door God geschapen – en moeder, want ze omarmt en voedt ons.

Dat zijn woorden die mij aanspreken. Ik heb het zelf ook wel eens ervaren: aan de rand van een bos, berg, akker of zee kan ik me zomaar verbonden voelen met al wat er om me heen leeft. Wij staan niet boven de andere schepselen, maar tussen hen in, voel ik dan. We zijn voor ons drinken, eten en ademen totaal afhankelijk van de schepping. Dat besef zijn wij in ons stadse  leven kwijtgeraakt. Nu de schepping lijdt aan milieuvervuiling en natuurvernietiging, zagen we dus aan de tak waar we zelf op zitten. We hebben een ecologische opvoeding en spiritualiteit dus echt nodig.

Maar hoe ziet dat er dan uit? Alle begin is even wennen, maar wij zijn niet de eersten die ermee aan de slag gaan. Zo’n 90 kerken noemen zich al ‘Groene Kerk’ (www.groenekerken.nl). Op hun website vindt u ook de ‘Toolkit Duurzaam Kerkbeheer’ met een schat aan praktische tips. En voor veranderingen die we stapje voor stapje thuis maar ook in de kerk kunnen doorvoeren is er een ‘Duurzame bucketlist’. U kunt ‘m vinden via Micha Nederland http://www.michanederland.nl/micha10/schepping-2/ Scroll naar onderaan de pagina.

Ook de Protestantse Gemeente Oosterhout heeft zich, op aandringen van de Grote Kerkenraad, aangemeld. Na de vakantieperiode gaan we in een kleine werkgroep aan de gang: Rian van Houwelingen, Ron Steffers en ik zoeken nog enthousiastelingen om het initiatief in Oosterhout echt van de grond te krijgen. WIE DURFT? Mail naar arie.klerk@casema.nl.

Hoe ‘groen&gelovig’ wilt en durft u – en wij als Protestantse Gemeente Oosterhout – te zijn?